Frontem atmosferycznym - nazywamy strefę przejściową między dwoma różnymi masami powietrza, w której obserwuje się dużą dynamikę atmosfery, tj. szybkie zmiany temperatury, ciśnienia i wilgotności.
Strefa frontowa przy powierzchni ziemi dochodzi z reguły do kilkudziesięciu kilometrów szerokości, podczas gdy jej długość może wynosić tysiące kilometrów. Wyróżnia się fronty:
• główne - rozdzielające główne (geograficzne) masy powietrza zalegające nad kulą ziemską,
• wtórne - występujące w tej samej geograficznej masie powietrza na styku powietrza, np. morskiego i kontynentalnego. Główne fronty atmosferyczne nazywane są również klimatologicznymi. Należą do nich fronty:
• arktyczny i antarktyczny - oddzielający masy powietrza arktycznego lub antarktycznego od mas powietrza polarnego,
• polarny - oddzielający powietrze polarne od zwrotnikowego, występujący na półkuli północnej i na półkuli południowej,
• równikowy (międzyzwrotnikowy) - rozdziela dwie masy powietrza równikowego, które w miarę oddalania się od równika nabierają cech powietrza zwrotnikowego.
Główne fronty atmosferyczne zmieniają swoje położenie w różnych porach roku, zależnie od przemieszczania się geograficznych mas powietrza.
Warstwa powietrza w strefie frontu atmosferycznego jest nachylona do powierzchni Ziemi pod bardzo małym kątem. Kształt tego nachylenia może być jednak różny i zależy od tego, czy ciepła masa powietrza wślizguje się po masie powietrza chłodnego (front ciepły) czy też masa powietrza zimnego wypiera powietrze ciepłe (front zimny).
Front ciepły - ciepła masa powietrza wślizguje się po masie chłodnej - linia frontu przesuwa się w stronę powietrza chłodniejszego. Powietrze ciepłe wznosi się wolno wzdłuż nachylonej powierzchni frontu i adiabatycznie się ochładza. Następuje kondensacja znajdującej się w nim pary wodnej i tworzenie się chmur - najwcześniej pierzastych później warstwowych i warstwowo-kłębiastych, z których tworzy się długotrwały opad o małym natężeniu, np. mżawka. Ciśnienie atmosferyczne wolno się obniża a temperatura wzrasta. Strefa ciepłego frontu atmosferycznego przemieszcza się nad danym punktem w ciągu kilkunastu godzin.
Front zimny - powietrze chłodne przemieszcza się w stronę powietrza ciepłego i zajmuje jego miejsce. Ciężkie, chłodne powietrze (przesuwając się przy powierzchni ziemi) wypiera ciepłe powietrze ku górze, które ochładzając się adiabatycznie, powoduje wzrost kondensacji pary wodnej i powstawanie chmur, głównie kłębiastych. Powstaje krótki, ulewny opad atmosferyczny, któremu latem mogą towarzyszyć burze. Ciśnienie atmosferyczne wzrasta, a temperatura szybko się obniża. Czas przemieszczania się frontu zimnego jest krótszy niż ciepłego i trwa kilka godzin.
Front zokludowany - powstaje w wyniku nałożenia się frontu zimnego na wolniej przesuwający się front ciepły. W strefie frontu zokludo-wanego stykają się trzy masy powietrza - ciepła wyparta do góry i dwie różniące się temperaturą masy powietrza chłodnego przy powierzchni ziemi.
• główne - rozdzielające główne (geograficzne) masy powietrza zalegające nad kulą ziemską,
• wtórne - występujące w tej samej geograficznej masie powietrza na styku powietrza, np. morskiego i kontynentalnego. Główne fronty atmosferyczne nazywane są również klimatologicznymi. Należą do nich fronty:
• arktyczny i antarktyczny - oddzielający masy powietrza arktycznego lub antarktycznego od mas powietrza polarnego,
• polarny - oddzielający powietrze polarne od zwrotnikowego, występujący na półkuli północnej i na półkuli południowej,
• równikowy (międzyzwrotnikowy) - rozdziela dwie masy powietrza równikowego, które w miarę oddalania się od równika nabierają cech powietrza zwrotnikowego.
Główne fronty atmosferyczne zmieniają swoje położenie w różnych porach roku, zależnie od przemieszczania się geograficznych mas powietrza.
Warstwa powietrza w strefie frontu atmosferycznego jest nachylona do powierzchni Ziemi pod bardzo małym kątem. Kształt tego nachylenia może być jednak różny i zależy od tego, czy ciepła masa powietrza wślizguje się po masie powietrza chłodnego (front ciepły) czy też masa powietrza zimnego wypiera powietrze ciepłe (front zimny).
Front ciepły - ciepła masa powietrza wślizguje się po masie chłodnej - linia frontu przesuwa się w stronę powietrza chłodniejszego. Powietrze ciepłe wznosi się wolno wzdłuż nachylonej powierzchni frontu i adiabatycznie się ochładza. Następuje kondensacja znajdującej się w nim pary wodnej i tworzenie się chmur - najwcześniej pierzastych później warstwowych i warstwowo-kłębiastych, z których tworzy się długotrwały opad o małym natężeniu, np. mżawka. Ciśnienie atmosferyczne wolno się obniża a temperatura wzrasta. Strefa ciepłego frontu atmosferycznego przemieszcza się nad danym punktem w ciągu kilkunastu godzin.
Front zimny - powietrze chłodne przemieszcza się w stronę powietrza ciepłego i zajmuje jego miejsce. Ciężkie, chłodne powietrze (przesuwając się przy powierzchni ziemi) wypiera ciepłe powietrze ku górze, które ochładzając się adiabatycznie, powoduje wzrost kondensacji pary wodnej i powstawanie chmur, głównie kłębiastych. Powstaje krótki, ulewny opad atmosferyczny, któremu latem mogą towarzyszyć burze. Ciśnienie atmosferyczne wzrasta, a temperatura szybko się obniża. Czas przemieszczania się frontu zimnego jest krótszy niż ciepłego i trwa kilka godzin.
Front zokludowany - powstaje w wyniku nałożenia się frontu zimnego na wolniej przesuwający się front ciepły. W strefie frontu zokludo-wanego stykają się trzy masy powietrza - ciepła wyparta do góry i dwie różniące się temperaturą masy powietrza chłodnego przy powierzchni ziemi.
Okluzji towarzyszą zjawiska meteorologiczne charakterystyczne dla frontu ciepłego lub zimnego.
