Węzeł transportowy GOP

Geografia ekonomiczna.

1. Największym węzłem transportowym jest konurbacja GOP-u, na jej terenie wyróżniamy 5 węzłów miast głównych - Katowice, Bytom, Chorzów, Zabrze, Gliwice oraz 7 mniejszych.

2. Ten zespół węzłów transportowych odgrywa bardzo ważną rolę w obsłudze kolejowych przewozów ładunków masowych ( np. węgiel kamienny, rud żelaza, koks, wyroby metalurgiczne, materiały budowlane) oraz samochodowego i kolejowego ruchu pasażerskiego

3. Duże znaczenie ma także rozbudowana w GOP sieć gazociągowa.

4. Marginalną rolę odgrywa transport lotniczy( lotnisko katowickie) transport wodny śródlądowy ( Kanał Gliwicki z portami Gliwice i Kędzierzyn Koźle)

5 Prawie połowa przewozów kolejowych realizuje się na Górnym Śląsku

Przez teren GOP-u przechodzą 3 magistrale kolejowe( w Polsce wyróżnia się 5)

Należą do nich:

- magistrala węglowa Tarnowskie Góry (GOP)- Herby-Inowrocław- Kościerzyna-Gdańsk/Gdynia. Służą głównie przewozowi węgla kamiennego (na eksport) oraz rud żelaza, zboża, produkty ropopochodne, surowce chemiczne (import)

-magistrala nadodrzańska GOP -Opole-Wrocław-Kostrzyn- Szczecin/ Świnoujście ( podobnie jak poprzednia plus dodatkowo obciążona przewozami pasażerskimi)

- magistrala południowa GOP- Kraków- Rzeszów- Żurawica/Medyka na granicy ukraińskiej umożliwiająca dostawy rud żelaza do polskich hut, import metali żelazostopowych, wywóz węgla kamiennego, artykułów spożywczych i przetworzonych artykułów przemysłowych.

Sieć rzeczna Polski.

1. Sieć rzeczna Polski jest asymetryczna, co jest przyczyną rozwoju tej sieci.

2. Sieć rzeczna najwcześniej zaczęła się rozwijać na południu kraju (3 rzęd) a na północy w (4 rzędzie)

3. W okresie zlodowacenia środkowopolskiego został zablokowany odpływ na północ, wody spływające z lodowców spotkały się z wodami płynącymi wzdłuż czoła lodowca na zachód wykształcając w ten sposób ogromne doliny.

4. Pradolinami obecnie płyną częściowo niektóre rzek ich przebieg nie, jest południkowy, ale zbliżony do równoleżnikowego pradoliny to:

- Warszawsko- Berlińska
- Wrocławsko- Magdeburska
- Wełny – Wary
- Noteci - Warty

5. Największymi rzekami Polski są :

- Wisła ( 54 %)
- Odra (34%)

Inne ważne:

- Warta
- Bug
- Noteć
- Narew

a) wraz z dopływami tworzą największe dorzecza Polski

b) dorzecza pobrzeża południowo oraz wschodnio bałtyckiego to 12% powierzchni polski.

c) Pozostałe 0,3 % zajmują rzeki wchodzące w systemy zlewisk Morza Czarnego tj. dorzecze Dniestru i Dunaju + 0,1 % dorzecze Łaby

6. Charakterystyczną cechą obu największych dorzeczy

(Wisła i Odra) jest ich asymetria

- stosunek lewej części do prawej wynosi :

a) Wisła 27: 73

b) Odra 30:70

Ma to związek z nachyleniem niżu Środkowoeuropejskiego kierunku północno – zachodnim a także z kształtowaniem się rzeźby terenu w okresie zatamowania spływu wód przez lodowiec

7.Gęsta sieć rzeczna charakteryzuje obszar Karpat i Sudetów

8. Rzadka jest na terenach wyżynnych gdzie woda infiltruje w uszczelnione i skrasowiałe podłoże

9. Sposób zasilania polskich rzek określa się jako złożony deszczowo-śnieżny

- roztopy wiosenne na nizinach (marzec), górach (kwiecień) są przyczyną wysokiego stanu wód na wiosnę

- w okresie letnim wysoki stan wód związany jest z maksimum opadów w górach
( czerwiec, lipiec)

10. W okresie zimy rzeki polskie ulegają zlodzeniu

- średni czas zlodzenia 70 dni w dorzeczy Bugu i Narwi do około 10-20 dni w dorzeczu środkowej Odry i rzekach Pomorza.